Naczelny Sąd Administracyjny podjął bardzo ważną uchwałę chroniącą prawa właścicieli w spółdzielczych nieruchomościach. W ocenie sądu własność jest chroniona konstytucyjnie i uprawnienia właściciela lokalu w państwie prawa muszą być respektowane nawet przez spółdzielnie mieszkaniowe. Oznacza to, że spółdzielnia musi uzyskać zgodę właścicieli lokali w przypadku realizacji czynności przekraczających tzw. zwykły zarząd. Samodzielnie może dysponować nieruchomością jedynie w zakresie eksploatacji i utrzymania nieruchomości wspólnej.
Czytaj więcej: Uchwała NSA II OPS 2/12 - spółdzielnia musi mieć zgodę właścicieli Dodaj komentarz
Artykuł 81 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych daje uprawnienie członkom spółdzielni do zapoznawaniasię fakturami i umowami zawieranymi przez spółdzielnię. Sądy krajowe nakazują udostępnianie wymienionych dokumentów, a nawet umów o pracę zawieranych z członkami zarządu SM.
Sąd Okręgowy - jak podejrzewałem - nie uwzględnił powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały rady nadzorczej spółdzielni Słoneczny Stok w związku z jej sprzecznością z prawem (m.in. nierozliczanie przychodów i kosztów nieruchomościami, ujednolicenie stawek ryczałtu w całej spółdzielni niezależnie od kosztów występujących w poszczególnych budynkach, naliczenie wyższych opłat niezwiązanych z faktycznie ponoszonymi kosztami, zniesienie opłat niektórym członkom a podwyższenie pozostałym, naliczanie opłaty za odbiór odpadów od m2 powierzchni zamiast od osoby).
Zaskakujące wydarzenie miało miejsce w Sądzie Okręgowym w Białymstoku w sprawie o ujawnienie umowy o pracę prezesa SM Słoneczny Stok, Jerzego Cywoniuka. Sąd Okręgowy niespodziewanie zmienił na niekorzyść orzeczenie Sądu Rejonowego przyznające Stanisławowi Bartnikowi dostęp do umowy zawartej z prezesem spółdzielni. Wcześniej ten sam Sąd Okręgowy w sprawie o identycznym charakterze wydał całkowicie odmienny wyrok (skany poniżej), twierdząc m.in., że każda osoba w rozumieniu art. 18 u.p.s. jest osobą trzecią w odniesieniu do spółdzielni jako osoby prawnej. Tymczasem w orzeczeniu z 21 maja 2012 r. (sygn. akt VII Ga 49/12) sąd niespodziewanie doszedł do wniosku, że prezes członek spółdzielni nie jest w relacji do spółdzielni osobą trzecią, więc udostępnienie umowy nie przysługuje. Co ciekawe wnioskodawcą był również członek spółdzielni - jak należy rozumieć - w tej sytuacji w ocenie sądu osoba trzecia, skoro odmówiono mu wglądu w umowę. W opinii sądu nie ma równości w prawach członkowskich między członkiem prezesem spółdzielni, a członkiem spółdzielni. Sytuacja ta wywołuje poważne wątpliwości, ponieważ brakuje racjonalnych argumentów uzasadniających wydanie sprzecznych, wykluczających się wyroków w sprawach dotyczących takiego samego żądania - udostępnienia umowy o pracę z członkiem zarządu. Niespodziewanie okazało się, że członek spółdzielni prezes może mieć wgląd do wszystkich dokumentów, a zwykły członek spółdzielni, choć tak samo jest udziałowcem SM, jest pozbawiony takiego prawa.
